TopSłownik technicznyTypy włókien światłowodowych

Typy włókien światłowodowych

Ze względu na kształt rdzenia światłowody można podzielić na płaskie – wśród których można wyróżnić paskowe i dwójłomne (kształtowe), oraz cylindryczne.
Biorąc pod uwagę materiał, z którego zostały wykonane, dzieli się je na: szklane, z tworzywa sztucznego oraz cieczowe.
Ze względu na rozkład współczynnika załamania światła n wyróżnia się światłowody gradientowe lub skokowe.
Z kolei w zależności od liczby prowadzonych modów można wyodrębnić: jednomodowe i propagujące wiele modów.

 

Najprostszy światłowód płaski składa się z trzech warstw, z których środkowa ma wyższy współczynnik załamania niż warstwy zewnętrzne. Propagacja wiązki w warstwie zostaje ograniczona w jednym kierunku lub w dwóch – w wypadku światłowodów paskowych. Światłowody płaskie są wykorzystywane m.in. w laserach półprzewodnikowych lub w układach fotoniki zintegrowanej.

 

Rys. 1. Przykłady światłowodów płaskich

 

A - warstwa światłowodowa

B - podłoże

C - pokrycie

Światłowody cylindryczne o symetrii kołowej są zbudowane z rdzenia otoczonego przez płaszcz o niższym współczynniku załamania. Całość pokryta jest powłokami z lakieru i tworzyw sztucznych, co zapewnia zarówno większą wytrzymałość mechaniczną, jak i odporność na warunki zewnętrzne.

 

Rys. 2. Przykładowy światłowód cylindryczny

 

A - rdzeń

B - płaszcz

C - powłoka lakierowa

D - płaszcz lakierowany

E - powłoka wzmacniająca

F - płaszcz zewnętrzny

Światłowody cylindryczne znalazły zastosowanie wszędzie tam, gdzie wymagane jest szybkie, bezstratne przesyłanie dużych ilości danych, głównie w telekomunikacji, ale i w aparaturze naukowej czy w przemyśle.

 

Tab. 1. Zestawienie typów włókien światłowodowych w zależności od budowy rdzenia względem płaszcza (NA – apertura numeryczna, 2a – średnica rdzenia)

 

Rodzaj światłowodu Profil 2a [μm] n1(r) 0<r<a Uwagi
1 bezpłaszczowy 100 - 1000 1,45≤const n1≤1,65 służy do badania wstępnego masy szklanej; rozmiar 2a dochodzi niekiedy do 1 cm
2 dwuwarstwowy
typ W
110 - 250 const
3 cieczowy
(liquid core)
50 - 80 const płaszcz kwarcowy
n2=1,4585
n1=1,483
4 stopniowany wypukły
(gradientowy)
50 - 500 n1(r)

0,27≤[NA]≤0,34


5 stopniowany wklęsły
(gradientowy wklęsły)
80 - 100 n1(r) a<rm<b
6 jednomodowy cienkordzeniowy 3 - 10 const 0,2≤[NA]≤0,3
7 jednomodowy grubordzeniowy 30 - 500 const 0,2≤[NA]≤0,3
8 wielomodowy 50 - 1000 const 0,02≤[NA]≤0,08

W tabeli 1 przedstawiono próbę systematyki światłowodów na podstawie wyboru zależności pomiędzy ośrodkiem wiodącym (rdzeń) i osłaniającym (płaszcz). Systematyka ta została zaproponowana w 1978 roku przez profesora B. Paszkowskiego w publikacji Włókna światłowodowe.

 

W zastosowaniach telekomunikacyjnych oraz multimedialnych stosowane są powszechnie tylko trzy rodzaje włókien światłowodowych, różniące się średnicą rdzenia: 9μm – jednomodowy oraz 50μm i 65μm – wielomodowe. Najczęściej stosowana średnica płaszcza jest jednakowa i wynosi 125μm.